Κέντρο Κράτησης στο Μερσινίδι Χίου

Τόπος ιερός, τόπος προσκυνήματος για τους περισσότερους από εμάς.

Όμως αν υψώσεις λίγο το βλέμμα σου και προσπαθήσεις να δεις στην πλαγιά, θα αντικρίσεις έναν άλλο «τόπο», καλά κρυμμένο και απομονωμένο, να φυλάσσει σε containers περισσή απόγνωση και ελπίδα, είναι ο χώρος του καταυλισμού των προσφύγων.

Εκεί μεταφέρονται όσοι συλλαμβάνονται για «παράνομη είσοδο στη χώρα» και παραμένουν για τρεις μήνες κρατούμενοι με το χαρτί της απέλασης τους στο χέρι ήδη από το πρώτο τους βήμα στη χώρα. Το νησί μας λόγω της μεθόριας θέσης που κατέχει ως σύνορο της Ε.Ε με την Ασία, δέχεται μεγάλο αριθμό προσφύγων, περισσότερο ως χώρα διέλευσης και λιγότερο ως χώρα προορισμού. Παλαιότερα οι άνθρωποι αυτοί στοιβάζονταν ανά δεκάδες κάτω από άθλιες συνθήκες στον περιορισμένο χώρο των δύο containers που βρίσκονται δίπλα στο κτίριο της Αστυνομίας.

Μετά όμως από διαμαρτυρίες και πιέσεις μιας μικρής αλλά ενεργής ομάδας πολιτών μεταφέρθησαν στο εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της ΒΙΑΛ στο Χαλκειός. Και εκεί όμως μεγάλη ντροπή, ο τρόπος που εγκαταλείφθηκαν σε σκηνές δίχως καν τα στοιχειώδη που συνιστούν έναν υποτυπώδη σεβασμό στην ανθρώπινη περιπέτεια ενός «ξένου», ενός πρόσφυγα.

Και πάλι έγινε αντιληπτό ότι αυτή η κατάσταση που έθρεφε ένα μεγάλο απόστημα στο σώμα της πόλης δεν μπορούσε να συνεχιστεί άλλο.

Έτσι η Διοίκηση εξαναγκάστηκε σε αναζήτηση καινούριου χώρου καταυλισμού. Πάντοτε βέβαια μακρυά από την πόλη, μακρυά από την αλλοτριωμένη ευζωία της καθημερινότητας μας, έτσι ώστε να μην ενοχλούμαστε στα ψώνια και τις συναναστροφές μας, βρέθηκε ο χώρος του Μυρσινιδιού ως ο πιο κατάλληλος για την μετεγκατάσταση του καταυλισμού των προσφύγων.

Ένας χάρτης ανθρώπινος, πολύ-πολιτισμικός, ένας χάρτης που αντανακλώνται εστίες πολέμου, πόνου και ρατσισμού, εστίες κοινωνικού αποκλεισμού. Αν θελήσεις να ταξιδέψεις μ’ αυτόν θα συναντήσεις –τη στιγμή που συντάσσεται τούτο το κείμενο- 62 ανθρώπους (6 γυναίκες και 56 άνδρες) από το Ιράν, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Μαυριτανία, την Παλαιστίνη και τη Σομαλία. ‘Όλοι αυτοί ζουν σήμερα, τουλάχιστον μέσα σε θερμαινόμενα containers, ανά 12 άτομα. Ο αριθμός αυτός βέβαια μπορεί και να φτάσει στους 20 ανά container σε περιόδους συνωστισμού.

Παρά το ότι οι συνθήκες είναι πολύ καλύτερες από αυτές της ΒΙΑΛ τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες είναι πολλά και μεγάλα. Δεν υπάρχει δυστυχώς ακόμη και σήμερα πρόβλεψη για παροχή προγεύματος. Η επιτόπια παροχή ιατροφαρμακευτικής φροντίδας στηρίζεται αποκλειστικά στις ανιδιοτελείς προσπάθειες ενός και μόνον ιατρού που συνεχίζει με σεμνότητα το έργο του, αρχικά από τις εγκαταστάσεις της ΒΙΑΛ και τώρα στον καταυλισμό του Μερσινιδίου.

Αντιθέτως, ορισμένες φορές από κάποιους ιατρούς του Νοσοκομείου δεν επιδείχτηκε η δέουσα ιατρική υπευθυνότητα με το πρόσχημα της έλλειψης χρόνου, αποκαλύπτοντας σημάδια ρατσισμού. Μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις έχει σημειωθεί προκλητική αδιαφορία ακόμη και για την μεταφορά των ασθενών από και προς τον καταυλισμό με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό που συνέβη πριν από λίγο καιρό: μία έγκυος γυναίκα να περιμένει στο προαύλιο του Νοσοκομείου επί ΤΡΕΙΣ ΩΡΕΣ μέσα στο κρύο, μήπως κάποιος να φιλοτιμηθεί να την μεταφέρει στον καταυλισμό ενώ στον χώρο βρίσκονταν σταθμευμένα και τα τρία ασθενοφόρα. Πέραν δε τούτων υπάρχουν ελλείψεις σε ρουχισμό, πετσέτες, είδη ατομικής υγιεινής και καθαριότητας ακόμη και ποτήρια νερού και πολλά άλλα που δυσχεραίνουν την καθημερινή ζωή των προσφύγων λαμβανομένων υπ’όψιν και των δύο ακόλουθων σημαντικών παραγόντων:

1. Ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι κρατούμενοι και άρα δεν μπορούν να μετακινηθούν ελεύθερα και να μεριμνήσουν για όλα τα παραπάνω και
2. Ότι οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν ήδη δαπανήσει τα περισσότερα χρήματα τους, αν όχι όλα, στην δύσκολη διαδρομή τους μέχρι τον τόπο μας με συνέπεια να αδυνατούν να προσπορίσουν στον εαυτό τους ακόμη και τα στοιχειώδη (ρουχισμό, παπούτσια, σαπούνια κ.λ.π).

Μαζί με αυτά τα βασικά και πολύτιμα που λείπουν από τον καταυλισμό, απουσιάζει τραγικά όμως και η δική μας ανθρώπινη συμπαράσταση, ως στίγμα της τοπικής κοινωνίας μας που δεν θέλει να λησμονεί αλλά να κοινωνεί τον πόνο του άλλου, ως φυσική πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης και αγωνίας για το γεγονός της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του προσώπου και όχι ως κίνηση φιλανθρωπίας ή ξεπλύματος ενοχών. Φέρουμε όλοι ένα βάρος για το πόσο καλά κρύβουμε μέσα μας ή έξω μας, τον καταυλισμό στο Μυρσινίδι.
Οι απαντήσεις μας ας κερδηθούν στους δρόμους.

ΛΑΘΡΑ - ΑΝΟΙΞΗ 2004